صبای سلامت پایگاه خبری
وقتی از زیرساخت های حوزه سلامت و توسعه آن صحبت می‌شود باید آن را در همه عرصه های بهداشت و درمان تعمیم داد. زیرساخت از تربیت پزشک، ساخت و توسعه بیمارستان، درمانگاه، تشکیل پرونده الکترونیک برای بیماران و تعریف نظام بیمه همگانی سلامت تا برنامه‌ریزی برای تولید تجهیزات پزشکی و تعریف قوانین جهت حمایت از شرکت های توانمند تولید تجهیزات پزشکی می باشد.
به گزارش پایگاه خبری صبای سلامت، همه این پارامترها ؛ بخش های تشکیل دهنده زیرساخت های نظام سلامت در یک جامعه محسوب می‌گردند که بدون در نظر گرفتن هر بخش منجر به ناکارآمدی در حوزه درمان و بهداشت خواهد شد.
با مراجعه به دانشنامه ویکی پدیا ؛ نظام سلامت که بعضی اوقات به عنوان سیستم مراقبت بهداشتی یا سیستم بهداشت و درمان شناخته می شود عبارت است از سازماندهی افراد، موسسات و منابع که خدمات بهداشتی را برای برآورده ساختن نیازهای بهداشتی جمعیت هدف ارائه می دهد.
همچنین بنابر تعریف سازمان بهداشت جهانی، یک سیستم بهداشتی متشکل از همه سازمان‌ها، افراد، شرکت‌های تخصصی و اقداماتی است که قصد اصلی آن ارتقای بازیابی و یا حفظ سلامتی است. پزشکان، پرستاران، آزمایشگاه ها، تولید کنندگان تجهیزات و صنایع پزشکی جزو این سیستم محسوب می گردند.
بر همین اساس در برخی کشورها برنامه ریزی سیستم بهداشتی بین شرکت کنندگان در بازار توزیع می‌شود. یعنی در این میان دولت‌ها، اتحادیه ها و شرکت های تولیدی تخصصی تجهیزات پزشکی و حتی موسسات خیریه و سازمان های مذهبی نیز جهت ارائه خدمات بهداشتی برنامه‌ریزی شده به صورت هماهنگ تلاش می‌کنند.
تعارض منافع در تعیین ظرفیت رشته های پزشکی
به عنوان یکی از زیر ساخت های نظام سلامت در شبکه آموزش و تربیت پزشک با بررسی های بعمل آمده ؛ نزدیک به ۵۰ درصد شرکت کنندگان کنکور سراسری از گروه آزمایشی علوم تجربی متقاضی در رشته‌های مرتبط با پزشکی هستند. از این تعداد کمتر از یک و نیم درصد موفق به قبولی در رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و مهندسی پزشکی می شوند. در سال ۱۳۷۷ دولت وقت با توجیه رسیدن به سرانه نیروهای پزشکی به استانداردهای بین المللی و حد مطلوب، لایحه واگذاری اختیار تعیین ظرفیت رشته های پزشکی را تقدیم مجلس کرد. این لایحه در مجلس به تصویب رسید اما شورای نگهبان به دلیل مغایرت با قانون آن را رد کرد. در سال ۱۳۹۴ شورای انقلاب فرهنگی با تصویب “سیاست ها و ضوابط آمایش آموزش عالی در عرصه سلامت” تعیین ظرفیت رشته های پزشکی را کاملاً به دانشگاه های علوم پزشکی و وزارت بهداشت واگذار کرد.
چالش های نظام سلامت از کمبود پزشک تا نبود زیرساخت
به گزارش خبرگزاری میزان در ۲۸ تیرماه ۱۴۰۰، با روی کار آمدن دولت سازندگی روند نزولی پذیرش دانشجو در کلیه رشته‌های پزشکی آغاز شد. به طوریکه در سال های ۸۰ الی ۸۴ این میزان به حداقل خود رسید. نکته دیگر اینکه علی‌رغم توسعه نسبی زیرساخت در نظام سلامت، پذیرش دانشجویان در کلیه رشته های پزشکی سال های ذکر شده با ۳۰ سال پیش تفاوت چندانی ندارد. در سال ۶۷ با ۲۷ دانشکده پزشکی و ۸۲ هزار تخت بیمارستانی؛ حدود ۴ هزار و ۶۴۰ دانشجوی پزشکی و مهندسی تجهیزات پزشکی در مراکز آموزش عالی پذیرش داشتیم و در سال ۹۰ نیز با ۵۰ دانشکده پزشکی و ۱۳۰ هزار تخت بیمارستانی ۴ هزار و ۶۳۸ نفر پذیرش دانشگاه ها در کلیه رشته های پزشکی بوده است. به عبارتی با دو برابر شدن امکانات و زیرساخت ها، ظرفیت آموزش پزشکی کشور ثابت مانده است.
دکتر سعید نمکی وزیر اسبق بهداشت درمان دولت روحانی در هشتاد و هشتمین جلسه شورای آینده‌نگاری و نظریه پردازی سلامت با تاکید بر ضرورت تمرکز در حوزه بهداشت؛ توسعه زیرساخت‌های درمان و نظام پزشکی را ناکافی ذکر می نماید. با این حال ایشان عملکرد دولت و بخش خصوصی را در کنترل کرونا درخشان می‌داند.
به گفته این مقام اسبق وزارت بهداشت؛ اگر می خواهیم برای آینده ی سلامت سرمایه گذاری کنیم بایستی زیرساخت های شبکه سلامت را توسعه بدهیم.
ادغام یافتگی و پیوستگی در بخش‌های مختلف نظام سلامت اعم از بخش های دولتی، خصوصی و دوری از تصمیمات جزیره‌ای بخش دیگری از سخنان ایشان می‌باشد. محمد هادی ایازی معاون اجتماعی وقت وزیر بهداشت نیز در مصاحبه‌ای با خبرگزاری موج در اواخر سال ۹۵ به عنوان یک کارشناس حوزه بهداشت می گوید: برای حصول به توسعه زیرساخت های نظام سلامت مشارکت بخش خصوصی به ویژه شرکت های تولید کننده تجهیزات و لوازم پزشکی ضروری است. به عقیده ایازی مشارکت بخش خصوصی از این جهت دارای اهمیت است که منجر به نتایج مثبتی همچون افزایش بهره‌وری، ایجاد یگانگی در امور، توسعه پایدار و در نهایت تحول و دگرگونی در حوزه سلامت خواهد شد.
در خاتمه به عقیده کارشناسان حوزه سلامت عدم توجه به بخش خصوصی به ویژه شرکت های توانمند حوزه تولیدات تجهیزات پزشکی منجر به ناکارآمدی طرح نظام سلامت و چالش در زیرساخت های نظام بهداشت و درمان خواهد شد .
انتهای پیام/
نویسنده: سید کاوه خاتمی
