نوسازی در آموزش و پرورش اجتناب ناپذیر است

چندی است که پویش معرفی مدیران شایسته جهت کابینه دولت سیزدهم براه افتاده و از شبکه های اجتماعی گوناگون نام یوسف گوهری زیاد به گوش می رسد به همین سبب خبرنگار پایگاه خبری صبای سلامت ، سراغ آقای گوهری رئیس کمیته فرهنگیان ستاد مرکزی پویش حامیان آیت الله رئیسی می رود . وی بازنشسته آموزش و پرورش ، شاعر و نویسنده می باشد. گوهری دارای اثر منظوم “راه وصل” و رمان های “الان موفقیت” ، “پنج ضلعی موفقیت” ، “زنگ زمان” است . از وی آثار “نیکنامان” و “مجموعه دوم اشعار” نیز در دست چاپ است . وی معتقد است نوسازی در آموزش و پرورش اجتناب ناپذیر است .

نظر شما را به گفتگویی که در پی می آید جلب می نماییم .

چرا بحث نوسازی در آموزش و پرورش از طرف شما مطرح شده است؟
در آموزش و پرورش ما یک وضع موجود داریم و یک وضعیت مطلوب باید داشته باشیم ، در وضع موجود هم با مشکلات ساختاری در آموزش و پرورش مواجه هستیم و هم در اجرا و مدیریت اجرایی مشکلاتی وجود دارد ، حتی ما با مواردی مواجه هستیم که اجازه استفاده کارآمد و اثر بخش از وضعیت موجود را با کج سلیقگی و یا تنگ نظری نمی دهیم ، از جمله مشکلات ساختاری می توان به چند مورد می توان بعنوان مشت نمونه خروار اشاره کرد ، فاصله طولی و سطوحی مختلف که بین صف و ستاد وجود دارد ‘ بین معلم بعنوان صف تا وزیر بعنوان راهبر ستاد حدود ۱۴ سطح مدیریتی در قالب مدیریت مناطق تا سطوح مختلف مدیریتی در وزارت آموزش و پرورش وجود دارد که همین موضوع باعث شده تا هم هزینه های آموزش و پرورش را به شکل وحشتناکی بالا ببرد و تصور مصرفی بودن نظام آموزشی را در ذهن بعضی دولتمردان ایجاد نماید و هم از کارآمد بودن و اثر بخش بودن را از نیروهای صف یا همان معلمان بکاهد .

در بحث مشکلات ساختاری آیا به همین فاصله طولی مدیریت می توان اشاره کرد؟
قطعا اینطوری نیست، هم اکنون تقریبا به ازای هر ۱۱ نفر که در مدرسه و در قسمت صف مشغول به فعالیت هستند یک نفر بعنوان ستاد و در سطوح مختلف اداری مشغول فعالیت هستند ، این یکی از موضوعات اساسی است که باعث شده است آموزش و پرورش بشدت هزینه بر شده و اگر این ساختار اصلاح نشود بنظر من بعنوان یک کارشناس تعلیم و تربیت اگر تمام درآمد حاصل از فروش نفت را به آموزش و پرورش اختصاص بدهیم احتمالا باز هم جوابگوی نیازهای آموزش و پرورش نخواهد بود ، بعضی از فعالیت هایی در آموزش و پرورش صورت می گیرد که یا ضرورت چندانی ندارد و یا می توان با هزینه کمتری انجام بشوند .
مثلا برای دانش آموزان بزرگسال هم اکنون سه تشکیلات موازی مشغول ارائه خدمت هستند و چندین کارشناس و کارشناس مسئول از بالاترین سطح یعنی وزارتخانه تا سطح منطقه مشغول به فعالیت هستند .

 در ارتباط با مدیریت فعلی آموزش و پرورش به چه نکاتی می توان اشاره کرد؟
در دولت های یازدهم و دوازدهم در طول ۸ سال شاهد جابجایی۴وزیر در آموزش و پرورش بودیم که نمی تواند نشانه خوبی باشد . در مورد اخیر که وزیر خارج از بدنه آموزش و پرورش انتخاب شدند . کسی که خارج از بدنه آموزش و پرورش آمده ، شناخت کارشناسی از مسائل صف و ستاد آموزش و پرورش را ندارد مخصوصا در این اواخر که بیش از ۵۰درصد از معاونین وزیر نیز از خارج از آموزش و پرورش آمده اند.

چگونه می توان در دولت جدید به آموزش و پرورش کمک کرد؟
پویایی و پیشرفت یک ملت در گرو توجه ویژه به آموزش و پرورش توسط تمام ارکان آن کشور می باشد. انتظار جامعه فرهنگی این است که بالاترین مقام ستادی از بدنه آموزش و پرورش باشد . این قدم اول و مهمترین اقدامی است که می توان برای کمک به آموزش و پرورش انجام داد.
اما استفاده کارآمد و اثر بخش از امکانات موجود سریعترین و کم هزینه ترین اقدامی است که لازم است به آن توجه شود . باید به دو عنصر کلیدی در آموزش و پرورش توجه ویژه و نگاهی تازه داشت . برنامه دولت جدید می تواند در قالب اقدامات کوتاه مدت و ضروری و برنامه های بلند مدت باشد. برنامه های کوتاه مدت شامل سازماندهی بهینه و استفاده موثر از نیروی انسانی موجود باشد . رسیدگی به معیشت معلمان و کارکنان مدرسه بعنوان طلایه داران و رزمندگان صف مقدم باید مورد نظر و توجه قرار بگیرد.
امکانات فعلی و بودجه جاری وزارت آموزش و پرورش در صورتیکه درست مورد استفاده قرار بگیرد تا حدودی جوابگوی نیازهای آموزشی و پرورشی ما می باشد.
اگر نیروی انسانی موجود ساماندهی نشود و همچنان توجه به بخش ستادی و اداری ما نسبت به بخش های آموزشی و پرورشی در اولویت بیشتری باشد و آموزش و پرورش ما پرهزینه و گران اداره بشود بعید میدانم کل بودجه کشور نیز جوابگوی وزارت آموزش و پرورش باشد.
بعنوان مثال در حالی که آموزش و پرورش بر اساس اعلام مسئولین با کمبود ۳۵ هزاری معلم روبروست بخش اداری ما در سه سطح وزارتخانه ، ادارات کل و مدیریت مناطق بدون کمبود نیرو و در بخش های فراوانی با تراکم نیرو مواجه می باشد . این تازه شامل مدیریت طولی است . وجود به این معضل باید بخش های هم عرض که بعضا یک وظیفه را انجام می دهند را اضافه نمود.
در بلند مدت باید تربیت حرفه ای معلمان و نیروی انسانی در اولویت قرار بگیرد. هم اکنون معیار انتخاب معلم ما برای ورود به کلاسهای درس که اصلی ترین وظیفه آموزش و پرورش است فاقد برنامه های بلند مدت و آینده محور است .…

خبرنگار : حمید رضا مهدی پور