صبای سلامت پایگاه خبری
فصل تابستان فصل اوقات فراغت دانش آموزان است .سرگرم شدن بچه ها در خانه برای بسیاری پدر و مادرها ارجحیت دارد به هر کار دیگری … و گاهی اوقات هزینه این سرگرمی را حیوانات خانگی بی زبان باید بدهند .از جوجه های رنگی گرفته تا انواع و اقسام سگ ها و گربه ها ، ماهی ها ، سنجاب ها و حیوانات غیرمعمول جدید مثل ایگوانا و …
نگهداری از حیوانات در خانه منحصر به فصل تابستان و سرگرم کردن بچه ها نیست … در جامعه امروز که همه ماها تنها و تنها تر شده و روز به روز منزوی تر می شویم جا برای آوردن حیوانات خانگی به خانه های ما بیشتر باز می شود .
به بهانه روزهای گرم تابستان و اوقات فراغت خبرنگار پایگاه خبری صبای سلامت ، با خانوم دکتر نگارین شفیعی (دامپزشک) در این زمینه به گفتگو نشست .
خانوم دکتر ! اخیرا نگهداری از حیواناتی باب شده که قبلا علی الاصول به عنوان حیوان خانگی محسوب نمی شدند، سرکار به عنوان دامپزشک در مورد نگهداری از این حیوانات غیر معمول در خانه چه نقطه نظراتی دارید ؟
خیلی از حیواناتی که اخیرا نگهداری از آن ها باب شده ، اساسا حیوان خانگی نیستند . مثلا ایگوانا که اخیرا باب شده اصلا ذات خانگی ندارد این موضوع حتی در بین بعضی از نژاد های سگ نیز صادق است ، ما سگ هایی داریم که اصلا ذاتشان با آدم ها و مخصوصا با بچه ها سازگاری ندارد ، چرا که این ها حیواناتی نیستند که شما بتوانید آن ها را در یک چهارچوب فضایی قرار بدهید . در حقیقت این حیوانات بطور طبیعی باید آزاد و در دل طبیعت مثلا در جنگل باشند از این رو شما اصلا نمی توانید این نوع حیوانات را در قفس و یا حتی در یک منزل مسکونی بزرگ و ویلایی نگهداری کنید . این حیوانات تحت هیچ شرایطی با محیط بسته اخت نمی شوند و بهتر است بگویم بسیاری از حیواناتی که ماهیتا خانگی نیستند در محیط خانه و قفس و امثال آن زجر می کشند .
سایر شرایط ما در خانه هم ممکن است برای حیوان خانگی که وارد خانه ما می شود نامناسب باشد مثلا دمای محیطی که ما در آن به راحتی زندگی می کنیم برای بسیاری از این حیوانات غیر خانگی کاملا آزار دهنده است .
دید ما در این زمینه بایستی تغییر کند ، ما در مواجهه با حیوانات خانگی معمولا شرایط حداقلی را در نظر می گیریم و فکر می کنیم با ایجاد یک فضای بسته و فراهم کردن آب و خوراک تمام شرایط لازم برای حیوان را فراهم کرده ایم در صورتی که ایجاد شرایط مطلوب برای حیوانات چیزی فراتر از این موضوعات است . همانطور که عرض کردم دمای محیطی ممکن است برای ما انسانها کاملا مطلوب ولی برای بعضی حیوانات آزار دهنده باشد بطور مثال دمای خانه مخصوصا دمای هوا در شهر کرمان برای ایگوانا مناسب نیست و این حیوان را آزار می دهد ، برای سگ های هاسکی که اخیرا حتی در شهر ها نگهداری شان مد شده به همین شکل ، این حیوان بومی مناطق بسیار سرد و قطبی است و دمای هوای اکثر شهرهای کشور ما مایه آزار و اذیت او شده و حیوان را به شدت عصبی می کند
حتی نوری که برای زندگی ما مناسب است برای بسیاری حیوانات آزار دهنده است ، خیلی از این گونه حیوانات نظیر ایگوانا نیاز به شرایط نوری خاص دارند . این موضوع در مورد سر و صدایی که برای ما طبیعی است هم صدق می کند مثلا سنجاب ها که حیوانات بسیار زیبا و البته بسیار ترسویی هم هستند نسبت به این سر و صداها حساس هستند . گاهی یک صدای ناگهانی که برای ما کاملا قابل تحمل و طبیعی است ممکن است برای این حیوانات اصلا قابل تحمل نبوده و باعث وحشت فراوان و حتی سنکوپ حیوان شود
با حتی فضای فیزیکی که ما به حیوان اختصاص می دهیم گاها متناسب با ذات آن حیوان نیست مثلا بعضی از حیواناتی که اخیرا نگهداری آن ها باب شده مثل میمون ها نیاز به فضای بزرگ برای جنب و جوش دارند و محبوس کردن این جانورها در خانه یا بستن آنها با زنجیر شدیدا حیوان را عصبانی می کند چرا که این حیوان اصلا به محبوس بودن یا زنجیر شدن عادت نداشته و نخواهد کرد و این مدل نگهداری از حیوان برای او بسیار آزار دهنده خواهد بود .
یا مثلا در مورد بعضی سگ ها مثل سگ ژرمن شپرد این موضوع وجود دارد . سگ ژرمن شپرد نیاز دارد در روز بیش از ۲ کیلومتر بدود ، وقتی که ما این سگ را در خانه و یا خانه باغ نگه می داریم و در عین حال نمی توانیم فضای لازم برای دویدن و جست و خیز سگ را فراهم کنیم یا حوصله و وقت لازم برای رها کردن سگ را در ساعات مشخص نداریم پنجه ها و عضلات سگ تحلیل رفته و به حیوان آسیب می رساند ، این نوع نگهداری از حیوانات به شکلی حیوان آزاری است و بدور از انصاف .
این موضوع در مورد ماهی ها هم صدق می کند مثلا ما وقتی که ماهی را در تنگ آب نگهداری می کنیم خود این نوع نگهداری گاهی برای ماهی کشنده است حتی موضوعات ساده تر مثلا وقتی بچه ها انگشتشان را توی آب ماهی فرو می برند برای ماهی یک تنش فوق العاده ، ناگهانی و وحشتناک خواهد بود.
همین جا اشاره کنم به یک اعتقادی که ما دامپزشکان داریم و آن این است که خریدن حیوان خانگی برای بچه های زیر پنج سال اصلا کار درستی نیست چراکه به دلیل عدم تکامل شخصیت کودک و طبیعتا به دلیل ناآگاهی ممکن است کودک رفتاری با حیوان بکند که این رفتار با آسیب رساندن به حیوان اورا وادر به مقابله یعنی آسیب رساندن به کودک کند یا اینکه خود حیوان دچار آسیبی جبران ناپذیر شود
در مجموع باید عرض کنم وقتی که قادر نیستیم شرایط مناسب زیست حیوان را در خانه و محل سکونت خودمان تامین کنیم و عملا با نگهداری حیوان در یک شرایط غیر معمول دائما به او آزار می رسانیم طبیعتا اصلا نمی توانیم این حیوان را بعنوان یک همراه در کنار خود داشته و توقع داشته باشیم بودن حیوان در کنارما به ما حس مثبتی را القا کند .
از سوی دیگر بعضی از این حیوانات مثلا ایگوانا اصولا موجودات اجتماعی نیستند و شما به عنوان صاحب آن اصلا نمی توانید با این گونه حیوانات رابطه احساسی و عاطفی برقرار کنید .
خانوم دکتر ! نگهداری از حیوانات خانگی بطور کلی چه بیماری هایی را ممکن است به انسان منتقل کند ؟
بطور کلی عرض کنم معمولا یکی از دلایل نگهداری حیوان خانگی در منزل این است که بچه ها با حیوان خانگی بازی کنند و معمولا هم بچه تمایل دارند با حیوان تماس فیزیکی برقرار کنند و ماهم نمی توانیم بچه ها را محدود کنیم که پس از دست زدن به حیوان دست را سمت دهان خود نبرند این تماس فیزیکی علاوه بر اینکه عموما برای خود حیوان آزار دهنده است می تواند عامل بیماری زا را منتقل کند.
غیر از موضوع بچه ها و بطور کلی شایع ترین موضوع در بحث بیماری های قابل انتقال از حیوانات خانگی ، بیماری های انگلی مشترک هستند که گاه مستقیم از طریق فضولات حیوان و گاه بطور غیر مستقیم از حیوان به انسان منتقل می شوند یعنی مثلا از طریق کنه ، جرب یا جوندگانی نظیر موش و یا حتی پرندگان به انسان منتقل شده و ایجاد مشکل می کنند.
موضوع دیگر بیماری های باکتریایی و میکروبی هستند که عمدتا در اثر خراش ها یا زخم های پوستی منتقل می شود این نوع انتقال میکروب می تواند از طریق خود حیوان مثل سگ و گربه با چنگ زدن یا گاز گرفتن به انسان منتقل شده و یا بواسطه وجود زخم روی دست یا بدن کسی که با حیوان تماس دارد منتقل شود.
در مورد ماهی ها هم علی رغم اینکه فکر می کنیم نگهداری از ماهی ها در منزل کم دردسرتر از سایر حیوانات است باید بدانیم که به این شکل نیست . نگهداری ماهی ها حتی ماهی های شکارچی که اخیرا بسیار مورد توجه قرار گرفتند ممکن است باعث انتقال بسیاری از بیماری های پوستی و قارچ ها شود .
در مورد لاک پشت ها هم همین موضوع صادق است ما معمولا لاک پشت را به عنوان حیوان خانگی بی خطر می شناسیم و بطور معمول این تصور رایج است که اگر لاک پشت را در حیاط خانه نگهداری کنیم خطری نخواهد داشت ، در حالی که باکتری هایی که لاک پشت از خود دفع می کند بطور غیر مستقیم ممکن است باعث بیماری های گوارشی بشود این موضوع در مورد لاک پشت های آبی هم ممکن است اتفاق بیفتد .
در مورد پرنده ها باید عرض کنم عمده ترین مشکلی که پرنده ها ایجاد می کنند موضوع آلرژی است .پرنده هایی که در محیط خانه نگهداری می شوند مرتبا و با بال زدن های خود مواد بسیار ریزی را که بعضا آلرژی زا هم هستند را در فضای خانه پراکنده می کنند خود پری که از پرنده ها می ریزد هم گاها آلرژی زاست و در مجموع نگهداری پرنده در خانه میتوان مشکلات تنفسی ایجاد کند .
خانم دکتر ! در پایان چه صحبتی با مخاطبین پایگاه خبری صبای سلامت دارید
توصیه بنده این است که واقعا قبل از خرید هر حیوان خانگی همه باید شرایط زندگی آن حیوان ، فضای فیزیکی که می توانیم به حیوان اختصاص بدهیم ، میزان وقتی که می توانیم برای رسیدگی و بازی به آن حیوان اختصاص دهیم ، جدای از هزینه هایی که نگهداری حیوان به خانواده تحمیل می کند همه را در نظر گرفته و بعد از آن اقدام به خریداری حیوان کنیم.
صرف یک نژاد قشنگ و ظاهر دلچسب یک حیوان دلیل نمی شود که آدم یک حیوانی را خریداری کرده و بعد از مدتی از آن زده شود ، بهر جهت علاوه بر انسان ، حیوان هم پس از مدتی به محیط وابسته شده و بعد که آدم مجبور به جابه جا کردن آن حیوان ، فروختن او یا سپردن حیوان به کس دیگری می شود آن جانور بی گناه در اثر جابه جایی دچار استرس شدید شده و آزار خواهد دید .
مصاحبه کننده : سیدرضامیرحسینی
