نباید پیش از شروع شیر مادر مواد دیگری به نوزاد داد

صبای سلامت –برخی مادران یا مادر بزرگ ها قبل از شروع تغذیه نوزاد با آغوز، موادی مثل شیرخشت، ترنجبین، آب قند، کره یا نوشیدنی های دیگر به نوزاد می دهند. تغذیه با این مواد خطرناک است چون جانشین تغذیه نوزاد با آغوز به عنوان اولین تغذیه او می شود، احتمال ابتلا کودک را به عفونت هایی نظیر اسهال، سپتی سمی و مننژیت و احتمال بروز حساسیت و اگزما را افزایش می دهد، با مکیدن نوزاد تداخل پیدا می کند، باعث ارضا احساس گرسنگی کودک و تمایل کمتر او به مکیدن سینه مادر خواهد داشت.

به علاوه اگر به نوزاد شیر مصنوعی به وسیله بطری و سرشیشه بدهند، به دلیل متفاوت بودن نحوه مکیدن

سینه با بطری، نوزاد به هنگام سینه گرفتن دچار سردرگمی در مکیدن و گرفتن سینه خواهد شد،

با کم شدن مدت مکیدن پستان، تولید شیر کمتر شده و دیرتر نیز جریان می یابد. اگر کودکی حتی

یکی دو بار با موادی غیر از شیرمادر تغذیه شود، مادر با مشکلات بیشتری نظیر احتقان سینه ها روبرو

می شود و احتمال قطع تغذیه با شیرمادر در این کودکان نسبت به شیرخوارانی که بطور انحصاری با

شیرمادر تغذیه می شوند، بیشتر خواهد بود.

 اهمیت وضعیت صحیح بغل کردن و سینه گرفتن شیرخوار

باید به نحوه در آغوش گرفتن شیرخوار و سینه گرفتن او به ویژه در یکی دو هفته اول شیردهی، توجه

خاصی داشته باشید. اگر نحوه در آغوش گرفتن شیرخوار و سینه گرفتن او مطلوب باشد مانع زخم

شدن نوک سینه ها می شود و مکیدن صحیح کودک نیز تولید شیر را بیشتر می کند. مادرانی که به

طور مداوم دچار زخم نوک سینه یا ماستیت می شوند یا شیرخوار به کندی وزن اضافه می کند ممکن

است به دلیل نحوه نادرست در آغوش گرفتن و شیردادن باشد.

اگر شیرخوار سینه را درست نگرفته باشد، چه باید کرد؟

باید او را از سینه جدا کرده و کمک کنید تا سینه را درست بگیرد. در این گونه موارد، باید ابتدا فشار

مکیدن شیرخوار را خنثى کرده و بعد او را جدا کنید تا آسیبى به بافت سینه وارد نشود. پس یک

انگشت تمیز خود را وارد گوشه دهان شیرخوار کنید یا روى قسمتى از سینه که نزدیک دهان شیرخوار

است، فشار بیاورید و یا چانه شیرخوار را پایین بکشید تا سینه را رها کند.

وضعیت صحیح در آغوش گرفتن شیرخوار و نحوه درست سینه گرفتن شیرخوار

اگر نوزاد سالمى که به موقع متولد شده، در آغوش مادر قرار گیرد توانائی جستجوی سینه، مکیدن و

بلعیدن شیر ( قورت دادن) را دارد ولی باید به او بیاموزید که چگونه سینه را در دهان بگیرد.

شیرخوار باید علاوه بر نوک سینه، قسمت بیشتر هاله قهوه ای اطراف نوک سینه که مخازن شیری در زیر آن قرار دارند را در دهان بگیرد. در این صورت نوک بلندی در دهانش ایجاد می شود و او می تواند با آرواره هایش بر مخازن شیر فشار وارد نماید و شیر را در دهان خود دوشیده و ببلعد. مسئله مهم در درست به دهان گرفتن پستان، قابلیت کششی بافت آن است و شکل نوک سینه اعم از صاف، کوتاه، بلند یا فرو رفته نقش چندانی در وضیعت شیر خوردن ندارد به شرط آنکه قسمت بیشتری از هاله در دهان شیرخوار قرار گرفته باشد.

در وضعیت صحیح شرایط زیر برقرار است:

  • بدن شیرخوار روبروی مادر و در تماس نزدیک با بدن او است.
  • سر و بدنش در یک امتداد قرار دارند.
  • صورتش روبروی سینه مادر و چانه اش به سینه چسبیده است.
  • دهان کاملاً باز و لب تحتانی او کاملاً به طرف خارج برگشته و قسمت کمی از هاله سینه در

بالای لب فوقانی او مشاهده می شود و شاید در زیر لب تحتانی نشانه ای از هاله سینه دیده نشود.

(فقط در صورت بزرگ بودن هاله قسمتی از آن قابل مشاهده خواهد بود.)

  • مکیدن ها کند ولی عمیق است.
  • صدای بلعیدن شیر به خوبی شنیده می شود.
  • شیرخوار پس از احساس رضایت و سیر شدن، خودش سینه را رها می کند.
  • مادر هنگام شیر دادن احساس درد و ناراحتی نمی کند.
  • سینه مادر با سوراخ های بینی شیرخوار فاصله دارد و راه تنفس او را نمی بندد.

وضعیت مادر هنگام شیردادن چگونه باید باشد؟

وضع و حالت خود را در جای مناسب و راحتی، طوری انتخاب کنید که بتوانید به راحتی شیرخوار را

در آغوش گرفته و به سینه بچسبانید. می توانید روی صندلی یا مبل بنشینید یا روی تخت و یا هر

وضعیتی که راحت هستید دراز کشیده و شیر بدهید.

 تعریف تغذیه انحصاری با شیرمادر تا ۶ ماهگی

یعنی شیرخوار تا پایان ۶ ماهگی فقط با شیرمادر تغذیه شود و هیچ نوع ماده غذایی و آشامیدنی

دیگری حتی آب به او داده نشود. دادن دارو در صورت لزوم (با تجویز پزشک) و قطره های مولتی ویتامین

یا مواد معدنی و تغذیه با شیر دوشیده شده مادر اشکالی ندارد. شیرخوار نباید نوشیدنى یا غذایى

غیر از شیرمادر دریافت کند، نباید گول زنک استفاده کند، تغذیه مکرر در روز و شب لازم است

پس دفعات و مدت مکیدن او نباید محدود شود. اگر هر یک از این نکات رعایت نشود، دیگر

تغذیه انحصاری با شیرمادر محسوب نمی شود و شیرخوار از مزایای کامل این روش تغذیه بهره مند

نمی شود.

تعداد دفعاتی که شیرخوار می بایست شیربخورد:

تغذیه شیرخوار نباید برحسب ساعت تنظیم شود بلکه باید بر حسب میل و تقاضایش به سینهگذاشته شود

 وقتى جریان شیر برقرار شده، معمولاً شیر خوار ۸تا۱۲بار در شبانه روز و بعضى روزها بیشتر، نیاز به

شیرخوردن دارد که شامل تغذیه شبانه هم مى شود. در تغذیه با شیرمادر دفعات تغذیه و مدت مکیدن

در هر وعده نباید محدود شود. در این صورت تولید شیر هم بیشتر می شود. اجازه دهید تا هر مدتی که

کودک تمایل دارد، به مکیدن سینه ادامه دهد مشروط بر آن که سینه را خوب گرفته باشد. شیرخواران

از لحاظ مدت تغذیه از سینه در هر وعده بسیار متفاوت هستند). بطوریکه مکیدن بین ۵ تا ۴۰ دقیقه

معمول است (اگر تغذیه شیرخوار مرتباً بیش از این طول می کشد، ممکن است نشان دهنده وضعیت

نادرست سینه گرفتن او باشد. این وضعیت را با کمک کارکنان بهداشتی کنترل کنید.

چرا شیرخوار را باید مکرر تغذیه کرد؟

با تغذیه مکرر، جریان شیرمادر زودتر و راحت تر برقرار می شود، کودک سریع تر افزایش وزن پیدا

می کند، مشکلات کمتری نظیر احتقان سینه ها برای مادر بوجود می آید. مهمترین عامل در افزایش

شیرمادر، مکیدن مکرر و تخلیه مرتب سینه ها بر حسب میل و تقاضای شیرخوار در شب و روز

می باشد. شیرمادر بر اساس عرضه و تقاضا تولید می شود. یعنی هرچقدر شیرخوار سینه ها را بیشتر

بمکد، شیر بیشتری در سینه های مادر تولید می شود. اگر مادری دو قلو داشته باشد و هردو قل را برای

مکیدن به سینه بگذارد سینه ها شیر بیشتری تولید می کنند.

علائم گرسنگی و سیری شیرخوار:

شیرخوار را باید برحسب تقاضایش و بطور مکرر شیر بدهید و از تنظیم بر حسب ساعت پرهیز نمایید.

معمولاً شیرخواران ۲۰ تا ۳۰ دقیقه را صرف علائمی می کنند که نشان می دهند آماده شیر خوردن هستند –

و با حرکاتی نشان می دهند که بیدار هستند. این علائم عبارتند از: حرکت کره چشم، بهم زدن پلک ها،

حرکت دهان و انگشت یا دست و یا هر چیزی را به دهان می برند. وقتی شیرخوار این علائم را نشان

می دهد، اجازه ندهید گریه کند و برافروخته شود.

گریه، جیغ زدن و کمانه زدن علامت دیررس گرسنگی است و نباید اجازه داد گرسنگی شیرخوار به

این مرحله برسد. چنانچه شیرخوار گریه کند و آشفته شود، ابتدا باید او را آرام کرده و سپس به پستان

گذاشت تا بتواند آن را درست بگیرد. در غیر این صورت ممکن است زبان بجای آن که در کف دهان

قرار گیرد، بالا برود و شیرخوار نتواند سینه را درست بگیرد.

علائم سیری عبارتند از : توقف صدای بلع، توقف بیشتر بین دفعات مکیدن، رفع علائم گرسنگی،

افزایش مکیدن های غیر تغذیه ای، رها کردن سینه و ریلاکس شدن و به خواب رفتن.۳۰۲

عزت نکاحی ،کارشناس برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

کد خبر: # 149703085113

دیدگاهتان را بنویسید